Πρώτη Δημοσίευση: Περιοδικό HighFidelity | Συντάκτης: Θ. Μωραΐτης
Αν υπάρχει κάτι που χαρακτηρίζει την εξέλιξη της εμφάνισης του πικάπ, όπως το ξέραμε δηλαδή πριν από 30 με 40 περίπου χρόνια, αυτό είναι η σταδιακή εξαφάνιση του τετράγωνου σασί, του κελύφους δηλαδή που στο εσωτερικό του κρύβει το μοτέρ, το πηγάδι και τα άλλα εξαρτήματα του πλατό. Τα περισσότερα πικάπ τη σήμερον ημέρα είναι «γυμνά» κυλινδρικά σύνολα με, αρκετές φορές, μειωμένη την αισθητική τους προς όφελος, πέραν της τάσης που επιβάλει η μόδα, της βελτιωμένης συμπεριφοράς ως προς του κραδασμούς (που προέρχονται από τον αέρα και τη βάση στήριξή τους). Τι θα συνέβαινε όμως αν κάποιος κατασκεύαζε ένα κλασσικό ορθογώνιο σασί με σημαντικά βελτιωμένη αντικραδασμική συμπεριφορά σε σχέση με αυτά του παρελθόντος; Θα μπορούσε να σταθεί ως παρουσία ή θα έμοιαζε με κάτι που απλά ταξίδεψε στο χρόνο και απευθύνεται στους …«παρελθοντολάγνους»; Η απάντηση έρχεται με τη μορφή της σειράς των πλατό Xtension της αυστριακής Pro-Ject Audio, και αποτελεί, τουλάχιστον στα μάτια μου, μια ιδιαίτερα αξιόλογη προσέγγιση στο θέμα αυτό, αφού συνδυάζει την ομορφιά του κλασικού με κορυφαίες, άκρως μοντέρνες τεχνολογικές λύσεις που λειτουργούν.
Μοιάζει με…
Δεν είναι τυχαίο ότι όσοι είδαν στο χώρο μου το Xtension 10 Evolution στην αρχή το πέρασαν για Micro Seiki, και πιο συγκεκριμένα το BL-91, ένα πασίγνωστο μοντέλο από τη δεκαετία του ‘80, κάτι αναμενόμενο καθώς και τα δύο έχουν «τετράγωνισμένο» σασί, κάλυμμα του ράουλου μετάδοσης της κίνησης από μέταλλο, μεγάλο μεταλλικό πλατό και κορυφαίο φινίρισμα στο ξύλο του. Οι Ιάπωνες με το μοντέλο αυτό είχαν φτάσει το αγαπημένο τους σχήμα σε σασί πικάπ (το βασικό ορθογώνιο παραλληλεπίπεδο) σε εξαιρετικά μινιμαλιστικά επίπεδα, ενώ δίνοντας ταυτόχρονα τεράστια σημασία στο φινίρισμα το καθιστούσαν αντικείμενο φετίχ! Κι όμως, το Xtension 10 Evolution είναι κάτι πολύ παραπάνω από μια κλασική εμφάνιση. Πρώτα απ’ όλα είναι η πιο «συμμαζεμένη» έκδοση συστήματος πλατό/βραχίονα, της σειράς Xtetension (12), με ένα ακόμη μικρότερο μοντέλο (το Xtension 9) να πρόκειται να εμφανιστεί μέσα στο 2013. Το όνομά του δείχνει το ταίριασμά του με τον βραχίονα Evolution 10CC, μια δεκάϊντση υλοποίηση, σε αντίθεση με αυτόν του Xtension 12 που χρησιμοποιεί τη δωδεκάϊντση έκδοση του βραχίονα και εξ αιτίας του έχει μεγαλύτερες διαστάσεις.
Το σασί του, όπως συμβαίνει και με το μεγαλύτερο μοντέλο, για να ξεκινήσουμε από κάπου την περιγραφή, είναι μια σύνθετη κατασκευή από MDF με φινίρσμα από αληθινό ξύλο, που στο εσωτερικό του διαθέτει κυψέλες γεμάτες με μεταλλική άμμο. Με αυτό τον τρόπο από τη μια η Pro-Ject αυξάνει σημαντικά τη μάζα του σασί ενώ από την άλλη καταπολεμά ιδιαίτερα αποτελεσματικά τους οποιοσδήποτε ιδιοσυντονισμούς της συγκεκριμένης κατασκευής. Και λόγω μικρότερου μεγέθους χωράει πλέον σε κανονικά ράφια, κάτι που δεν ήταν και τόσο εφικτό με το Xtension 12. Φυσικά το φινίρισμά του είναι άψογο ενώ αν διαλέξετε μια από τις δύο «ξύλινες» επενδύσεις (μαόνι ή ελιά) δεν θα απογοητευθείτε, είναι τόσο καλό! Τέλος, το σασί του πικάπ στηρίζεται σε τέσσερα, ρυθμιζόμενα καθ’ ύψος, πόδια που διαθέτουν αποτελεσματικότατη (και πλήρη) μαγνητική στήριξη. Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται ένα σχεδόν τέλειο μηχανικό φίλτρο με πολύ χαμηλή συχνότητα αποκοπής που συμβάλει τα μέγιστα στην απομόνωση των εξωγενών κραδασμών από το σασί του πικάπ, άρα και στην βελτιστοποίηση της τελικής ηχητικής απόδοσης ολόκληρης της κατασκευής.
Το πλατό του πικάπ, βάρους 5,7 κιλών, είναι επίσης εντυπωσιακό σε πάχος και συμβάλει τα μέγιστα στην επιβλητική εμφάνιση του τελευταίου. Είναι, δε, κατασκευασμένο από ειδικό κράμα μετάλλων (για πολύ πιο χαμηλά επίπεδα ιδιοσυντονισμών σε σχέση με αυτά που πετυχαίνει το σκέτο ατσάλι) ενώ για την πλήρη εξουδετέρωση των οποιονδήποτε ιδιοσυντονισμών του διαθέτει εσωτερική απόσβεση με δακτύλιο από σορμποθάνη. Μάλιστα, αντί για το κλασικό ματ η Pro-Ject, με μια ιδιοφυή κίνηση, εφοδίασε την επάνω επιφάνεια του πλατό με ένα στρώμα από βινύλιο που προέρχεται από ανακυκλωμένους δίσκους τους οποίους και ψήνει πριν ζυγοσταθμίσει το πλατό. Το αποτέλεσμα; Μάλλον η πιο ιδανική επιφάνεια επαφής για τα βινύλιά μας. Το πλατό, τώρα, κάθεται επάνω στον άξονα και έχει ως σημείο επαφής μια κεραμική μπίλια (όπως και άλλα σημερινά πλατό). Εδώ είναι όμως που τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο σύγχρονα και εξεζητημένα. Αντί να εφαρμόζεται ολόκληρο το βάρος του πλατό επάνω στη μπίλια, δύο μαγνήτες (ένας στο πλατό και ένας στο σασί) που είναι τοποθετημένοι έτσι ώστε να απωθούνται, φροντίζουν να μειώνουν την τεράστια πίεση με αποτέλεσμα να ελαχιστοποιείται η τριβή στο σημείο επαφής του πλατό με τη μπίλια, εξασφαλίζοντας μηδαμινό θόρυβο περιστροφής. Κάτι τέτοιο έχουμε μεν ξαναδεί, άλλα σε πολύ πιο ακριβά πλατό. Τέλος το πλατό παίρνει κίνηση από ένα λεπτό τετράγωνο ιμάντα που εφάπτεται στην περιφέρειά του. Ο κινητήρας που οδηγεί τον ιμάντα, μέσω μεταλλικού ράουλου (αλουμινένιου;), είναι σύγχρονος AC υψηλής ροπής, είναι στηριγμένος σταθερά στο σασί και δέχεται την ενέργειά του από το ενσωματωμένο στο σασί του πικάπ, τροφοδοτικό Speed Box DS, την πιο εξελιγμένη μορφή του κλασικού Speed Box που έχουμε δει μέχρι σήμερα, η οποία σύντομα θα είναι διαθέσιμη και ως εξωτερική μονάδα προς πώληση (αν δεν είναι ήδη διαθέσιμο). Με το τελευταίο είναι δυνατή η μικρομετρική ρύθμιση της ταχύτητας του πλατό με μεγάλη ακρίβεια (καθώς χρησιμοποιεί χρονισμό από quartz) και αντίστοιχη ευκολία, κάτι που διαπίστωσα και εγώ κατά τη διάρκεια της δοκιμής.
Το ράουλο του μοτέρ καλύπτεται από μαύρο μεταλλικό κάλυμμα, και προσφέρει (πέρα από τις κλασσικές ταχύτητες περιστροφής 33,3/45) και τη δυνατότητα περιστροφής στις 78 στροφές/λεπτό με αλλαγή της θέσης του ιμάντα. Το μοτέρ παίρνει ενέργεια από μικρό εξωτερικό τροφοδοτικό που προφανώς επαρκεί για τις ανάγκες του πικάπ. Ο βραχίονας, τώρα, είναι ευθύγραμμος (Evolution 10CC), κατασκευασμένος από ανθρακονήματα και προσφέρει κάθε είδους ρύθμιση στο χρήστη όπως και τεράστια ευελιξία ως προς το θέμα του ταιριάσματος της κεφαλής, αφού συνοδεύεται από τέσσερα αντίβαρα που μπορούν να ισορροπήσουν κεφαλές από 4-14 γραμμάρια (έως και 22 γρ. με προαιρετικά αντίβαρα που μπορείτε να προμηθευτείτε ως αξεσουάρ). Το κέλυφος που «δένει» η κεφαλή είναι κανονική προέκταση του βραχίονα και όχι κάτι πρόσθετο, ενώ ο τελευταίος ρυθμίζεται αρκετά εύκολα ως προς τη γωνία αζιμουθίου και τη γωνία VTA. Σχετικά εύκολη είναι και η ρύθμιση της δύναμης αντισκέϊτινγκ (απαιτεί πολύ καλή όραση ή γυαλιά στην περίπτωσή μου και μπόλικο φως καθώς η λεπτή πετονιά εξαφανίζεται στο μαύρο φόντο του βραχίονα) ενώ εύκολα ρυθμίζεται και το αντίβαρο για τη δύναμη ανάγνωσης. Όπως αναφέρει η εταιρία, και από την εμπειρία μου με το πικάπ μπορώ να επιβεβαιώσω, ο Evolution 10CC διαθέτει, πέρα από τα παραπάνω, εξαιρετικά μικρών ανοχών και τριβών ρουλεμάν, με αποτέλεσμα να αποτελεί μια πολύ υψηλών προδιαγραφών μοντέρνα υλοποίηση που δεν θα μειώσει στο παραμικρό τις επιδόσεις ακόμη και πάρα πολύ αξιόλογων κεφαλών (που δυστυχώς λόγω χρόνου δεν είχα την ευκαιρία να δοκιμάσω).
Μάλιστα, πιστός με το πνεύμα της υλοποίησης για την καλύτερη απομόνωση των κραδασμών που διέπει όλη την κατασκευή, διαθέτει μεταξύ της βάσης του και του σασί ένα λεπτό στρώμα σορμποθάνης που δρα αποσβεστικά. Το σύστημα που ανεβοκατεβάζει το βραχίονα, στο συγκεκριμένο κομμάτι που είχα στα χέρια μου δεν εξασφάλιζε και τόσο σταδιακή κίνηση, οπότε προσοχή κατά τη χρήση (καθώς δε γνωρίζω αν αυτό είναι μεμονωμένο γεγονός ή όχι). Τέλος, ο βραχίονας συνοδεύεται από πολύ καλής ποιότητας καλώδιο τερματισμένο με πολύ ποιοτικά βύσματα που καταλήγει σε πενταπολικό βύσμα (το …κλασικό). Οπότε, οι φαν των αλλαγών μπορείτε να κάνετε όσο παιχνίδι θέλετε… Το πικάπ ήρθε στα χέρια μου με την Ortofon Cadenza Blue ως κεφαλή. Πρόκειται για μια (όπως αποδείχθηκε) ικανότατη κεφαλή που το αμέσως μικρότερο μοντέλο της σειράς (Red) είχε ευχαριστήσει πολύ με το στυλ του ήχου της τον Π.Κ. καθώς διέθετε μια ρετρό αίσθηση που όμως συνδυαζόταν επιτυχημένα με όλα όσα περιμένουμε από μια μοντέρνα κεφαλή (έκταση στα άκρα, φινέτσα, ακρίβεια αλλά και ταχύτητα). Το μοντέλο Blue είναι το μεσαίο της σειράς Cadenza, διαθέτει σώμα από ατσάλι και αλουμίνιο, βελόνα FG και αρκετά υψηλή έξοδο για MC (0,5mV). Τελειώνοντας πρέπει να αναφέρω ότι το πικάπ συνοδεύει ένα βαρύ μεταλλικό clamp που έχει λεπτή τσόχα στο κάτω μέρος του που εφάπτεται στο δίσκο. Αλλά περισσότερα γι’ αυτό αργότερα.
